تورنتو – د. خ. اونق: الیپ بی گلیشیگینده ایلکینجی گؤزاؤنگوٚنه توتمالی زاتلاریٛنگ بیری عاراپ – پارس الیپ بیی نینگ اساسیٛندا بریلن حارپ لاردان باشغا آرتیٛق بلگیلرینگ کأبیرلری بو حارپلیٛق یازیٛلیٛش استیلینه غابات گلمه یأر. اول بو الیپ بیینگ ایچکی اصولیٛندان داشلاشدیٛریار و اوقیٛجی نیٛنگ تیز یاداماغیٛنا گتیریأر. ایکینجی بیر طاراپدان هم متن بولسا بیر گلشیک سیز چیٛزولارا اؤوریلیأر، هم – ده یازو انجاملاردا بریلن همه عمومی شکیل لردن آرتیٛق حرکت لری اؤز اساسی الیپ بی یازوویٛنگا گیریزمک لیک، اقتیٛصادی باباتدان هم صارپالی دأل.
هیجری ییٛلی نیٛنگ ایلکینجی یوٚز ییٛل لیٛغیٛندا عاراب لار طاراپیٛندان ایران پادشالیٛغی داغادیٛلاندان سونگ، پارس دیلی هم بیر خاطاردا پس درجأ دوٚشیأر. اسلام دینی نیٛنگ دیلی حؤکموٚنده عاراپ دیلی حؤکوٚم سوٚریأر. عاراپ دیلی و مدنی یازوی هم فیلوسوفیکی دیل بایلیٛغی بولماندیٛر. اسلام دینی آرالاشماسیٛندان اؤنگ، توٚرک دیلی و اونونگ اوی – فیلوسوفیاسی گوٚندوغاریٛنگ هایباتلی بای ادبی، مدنی و فیلوسوفیکی بازاسیٛندان یوٚکوٚنی یئتیرئن دیل و ادبیات بولوپ دئر. محمود کاشغارلی نیٛنگ دؤوریندن باشلانان عاراپ – پارس دیل توٚرگینله شیگینه توٚرکی دیللی عالیٛم لاریٛنگ غاتناشماغی بیلن بو ایکی دیلی توٚرکی دوٚیپ سؤزلریندن شول دیل لرینگ حاسابیٛنا /توٚرکی سؤزلری قارضیٛنا دأل – ده، کانفیکاسیا یا – دا “expropriation” قادا – دا (سلب مالکیت، مصادره، غصب)/ بای لاشدیٛرما پروسه سی عمله گلیأر. توٚرکمن سلجوق ایمپریاسی نیٛنگ دین بایداغیٛنی گؤتریپ اسلام دوٚنیأسی نینگ نای باشی سیٛندا اوتوراندان بئیلأک بو تاپغیٛر خاص گوٚیچلنیأر. حأضیرکی عاراپ – پارس دیل لریندأکی توٚرکی سؤزلری خاسابا آلساق، اوندا 35% – 40% گؤتریمینی اؤز ایچینه آلار.
کلاسیک عاراپ – پارس (کعفـ./کعپـ.) توٚرکی – توٚرکمنچه یازولاردا غازانیٛلان مدنی قیٛماتلیٛق لاری قورامالی و بیرنأچه ساناردان آز میلت پارازلارئنگ، کؤره – کؤرلیک و قالپلیٛق بیلن بو ایکی قئماتلی دیلینگ غارشی سیٛنا آیدیان زاتلاریٛنا غارامازدان، عربچا هم پارسچا دیل و ادبیات لاری بیزینگ پاتانسیال بایلیٛغیٛمیٛزدیٛغیٛنی یاد دان چیٛقارمالی دأل. بو ایکی دیلینگ ایچینده بیزینگ تاریخیٛمیٛز، ادبیاتیٛمیٛز و بارلیٛغیٛمیٛز یاتیٛر. توٚرکی، عاراپ و پارس دیل لری تاریخدا بیری – بیری بیلن غالتاشان دیل لر. اوندان گؤز یومساق اوندا بیز کؤپ زادی ییتیرئریس. …
معضّلی با اشکال “ائـ /ы – y/” و “ه-اِ/ائـ/” در روش نوشتاری حروف توٚرکی – توٚرکمنی؛
مشکل فونتیکی: یکسان سازی حروف الفبائی توٚرکی در ایران از جمله مسائل مبرمی است که در پیش روی توٚرک زبانان ایران قرار داده شده است. چنانچه توٚرک – توٚرکمن های ایران در گذشته بیش از 500 سال جدائی فیزیکی، با دسیسه ها و توطئه های رنگارنگ استعمار در مسیر جدائی فرهنگی ایدئولوژیکی و ملی راه پیموده باشد، در عصر گلوبال و آگاه کنونی وقت آن رسیده است که این مسیر بسوی نزدیکی و قرابت بیشتر ملل توٚرک که در چندگانگی جغرافیائی و ایدئولوژیکی قرار گرفته اند، فراهم شده باشد. قرابت فرهنگ نوشتاری و زبان و ادبیّات که در کلیّت خود ملتی با تاریخ – ادبیّات واحد، اجتماع وسیعی را تشکیل می دهند، پتانسیل این امر است. …
در حال حاضر یکی از معضلاتی که در یکسان سازی نوشتاری توٚرکی آذربایجانی و توٚرکی توٚرکمنی سر بر آورده است، حرفی است با این علائم “ائـ، ــئـ، ائ”/، که در هر یک از این جمعیّت این علامت واحد به شکل صدای متفاوت مورد استفاده قرار گرفته و تثبیت شده است. در اینجا ضمن پرداختن به این مسئله، به روش نوشتاری این نوشته (اثر ارزشمند پروفسور مراد آنانفس اف) نیز اشاره می کنیم:
در یک وضعیّت واحد دستوری از یک تک حرف “ائـ /ы – y/” که با اشکال کاربردی آن در حرف “ائـ /ы – y/” مانند “ائنام /ynam – ынам/: باور، “دئمئق /dymyk – дымык/: صامت” در بین توٚرکمن ها و در اشکال کاربردی حرف “ه-اِ /ائـ/” مانند “اده ر مه ن /ادئرمئن Edermen-эдермен/: شجاع”، “ارکه ک /ائرکئک erkek-эркек/: مرد” در بین توٚرک های آذربایجان جنوبی؛ در نوشتار کلاسیک عفـ.* سردرگمی هایی در خوانش شکل توٚرکمنی “ائـы-” و شکل آذربایجانی “ائـ – э” بوجود آورده است که در مسیر یکسان سازی روش نوشتاری در گویش توٚرکی های آذربایجانی، توٚرکمنی و توٚرکی قاشقائی در خوانش متن توٚرکمنی – توٚرکی نوعی پیچیدگی بوجود آورده است که در یک تصمیم گیری های جمعی علمی قابل حل است. این مانع چنان است که؛ یکی از علائم در نوشتار توٚرکمنی با پیروی از گرامر حروف کریل و ائضاً لاتین آن، در مقابل حرف صدادار “اینچه و یوغیٛن /زیر و بم/” با علائم مصوّت اینچه چکیم “زیر” همچون “ی، ایــ /ý, и/” و یوغیٛن چکیم “بم” همچون “ئ، ائــ /y,ы/” (حروف “زیر” و “بم”) قرار داده شده است. ولی همان علائم گرافیکی “ائـ /ы – y/”، در روش و شکل نوشتاری کعفـ. /کلاسیک عربی – فارسی/ آذربایجانی آن جایگزین فونوتیک دیگری مانند: گویش “ه – اِ، э”، می شود. جهت از بین بردن تداخل خوانش این تشابه نوشتاری طرافداران شکل آذربایجانی “ائـ” مساوی با صدای “إ، ه یا اِ، э”، چشم پوشی از درج صدای بم “ائـ: y, ы” و جایگزین آن با صدای زیر “ی، یـ” در شکل نوشتاری توٚرکمنی می دانند. حال آنکه صدای بم “ائـ” در شکل الفبای توٚرکمنی نیز تثبیت شده و بدون تصویب در یک مرجع ذیصلاح علمی نمی توان از آن چشم پوشی نمود. همچنین مورد استفاده قرار دادن صدای “э” بشکل “ه” یا “ـه” برای نوشتار ترکی توٚرکمنی نیز بصرفه نیست، چون کلمات جای بیشتر و ناموزونی در متن بوجود می آورد. مثل “تئگئلئک” که سابقاً با استفاده از صداهای غیر نوشتاری قوائد عربی “اِ، ﹻ” بشکل “تِگِلِک” نوشته می شده است. حال آنکه جهت حفظ فنوتیک توٚرکمنی و عدم پیروی از قوائد عربی، مجبوریم “ته گه له ک” بنویسیم. در این صورت شکل ناموزونی در نوشتار توٚرکمنی بوجود می آید که در صورت جایگزینی آن با شکل آذربایجانی، این مشکل برداشته می شود و بجای آن شکل آذربایجانی آن بصورت “ائ، ائــ” را استثناعاً مورد استفاده قرار داد، مانند؛ تئگئلئک” گئرئک” بجای “ته گه له ک”، “گه ره ک” یا “گرک”. در این حالت چگونه از تداعی خوانش و تداخل صدای “ئ، ائـ” تدوین شده در الفبای ترکمنی جلوگیری نمود؟! و جهت از بین بردن تداخل خوانش این تشابه نوشتاری چه باید کرد؟ این عارضه مشکلی است که به آسانی نمی توان از کنار آن رد شد.
توٚرکمنچه، میٛثال اوٚچین:
“شئیدیبم”، “شئیله ادیپ هم” سؤزی نینگ غئسغالتماسی، هم “شئیدیب” سؤزی” شئیله ادیپ”، شیله: سؤزی “شئیله” یازماق توٚرکمن گرافیکاسیٛندا “ه” یا اِ، إ” سسینده، اما توٚرکمن گراماتیکاسیٛندا “ائـ، ы، y” سسی بریأر. بو سؤزی توٚرکمن گراماتیکاسیٛندا بئرسئک “شه یله” یازیٛلمالی، شونونگ اوٚچین بیز مونونگ یالی سؤزلره “استثناء” – لئق یا بللیک ” исключениеیا примечание” برملی بولیار، سبأبی اول ایّأم آذربایجان الیپبیی گرافیکاسیٛنا “ه، اِ، إ” سسده گیریزیلیپ دیر. اینه شو یرده عمومی توٚرکی یازودا توٚرکمنچه بیلن آذربایجانچا الیپبیی ده نأسازلیٛق دؤرأپ، “بولام – بوجورلیٛق” عمله گلیأر. شونیٛنگ یالی پرابلمالار دینگه اغتیٛبارلی علمی ماصلاحاتلاردا کسگیت لنیپ بیلر.
اورتاق سؤزلرده بریلن دوٚیپ حارپلاری، توٚرکمن دیلی نینگ فونوتیکاسیٛنا یا – دا لأهجه سینه خسور یتیرجک بولسا، اونی عاراپ – پارس الیپبیی نینگ توٚرکچه ده بریلن سس لری پئیدالانمالی. شوندا اونگا آیراتیٛن قادا دوٚزملی بولار!
شو الیمیزدأکی ایشلأپ اوتوران ایشلریمیزینگ پراکتیکی تجریبه سی اساسیٛندا، شو مسئلأنی قادالاشدیٛرماغا، چمه له شیپ /جمئلئشیپ/ بیر چؤزگوٚدینی تاپیاریٛس. یاغنی توٚرکمن عفـ. یازوویٛنداقی اؤنگکی قابول ادیلن “ائـ. y, ы” بلگیسی – ده هم آذربایجانجا واریانتی “ائـ. e, э” گؤرنوٚشدأکی سسی ده اولانیٛپ بولیار. سبأبی آذربایجانجا واریانتیٛندا “ائـ. e, э” اولانیٛلیان سؤزلرده توٚرکمنچه “ائـ. y, ы” سسی یوق، نتیجه ده اول سس یازویٛمیٛزدا آذربایجانجا واریانتی بولوپ غالیار. میٛثال اوٚچین: “ایشلئدیلدی” گؤرنوٚشی آذربایجانجا واریانتی دیسئک، “ایشله دیلدی” گؤرنوٚشی توٚرکمنچه واریانتی بولوپ غالیار. دیمک شو سسینگ آذربایجانجا واریانتیٛندا سؤزلر اینچه چکیملی غاباتلاشان “ایـ” سسینده قادالاشیار. اول سؤز شول حالاتدا سؤزینگ “آذربایجانجا واریانتی” بولوپ غالیار. نتیجه ده بیز عفـ. الیپبیی میزده قادالاشدیٛریٛلان “ه، هـ.э e,، إ، اِ” بلگی نینگ درگینه آذربایجانجا “ائـ. e, э” واریانتیٛنی اولانیٛپ بیلریس.
شئیله هم؛ “تؤوره گینده”، تئوئرئگینده، ته وه ره گینده”، “ایه له یأر”، ایئلئیأر، کریلچه،эелейәр لاتینچا، eýeleýär”، “ә”، “e” # ائنانماق: /ынанмак – ynanmak/ = “ائـ“، «ы»، “y” کریل و لاتین توٚرکمنچه سینده دورنوقلاشان سس لرینگ بلگی لری دیر. بولاری؛ “دِنگِشدیرِنیمیزده /دئنگئشدئرئنیمیزده، ده نگه شدیره نه میزده/” (ایکی یازوئنگ اوزئنلئغی فارقلی، بیرینجی سؤزینگ یازووی یاغنی “دئنگئشدئرئنیمیزده” گؤرنیشی آماتلی بولانی اوٚچین، توٚرکمن یازویٛندا شول شکیللی یازیٛلسا، پئیدالی بولار.)، “ایه له یأن /ایئلئیأن/”، “اکرانچیٛلیٛق /ائکئرانچیٛلیٛق، اکه رانچیٛلیٛق/”، “یتیشدیرمکده /یئتیشدیرمئکده، یه تیشدیرمه کده/”، “گلمه یأندیگی /گلمئیأن دیگی/” یالی سؤزلرده نأهیلی آییٛل – ساییٛل لیٛق دؤره تملی!؟…
نکته ها: در شرح فارسی آن؛ دو نوع روش نوشتاری در مصوت های چاکنایی و واکه یی “اؤ” و “اوٚ” – “ی” و “ائ”، (کلماتی همچون؛ “دوٚشوٚنجه”، …. در دیالکت تکه، و “دوٚشینجه”، … در دیالکت یموت که هردو نوشتار صحیح ارزیابی می شود. برای مثال:
این شکل از کلمات: دؤووٚر: دؤویر، دؤوروٚنده: دؤورینده، دؤوروٚ: دؤوری، دوٚشوٚندیریش: دوٚشیندیریش، عؤموٚرلیک: عؤمیرلیک، چؤکگوٚنلیک: چؤکگینلیک، ایکی گؤرنوٚشی هم دوغری حاساپلانیار…
* “د” حارپی بیلن “ت” حارپی لاتیٛن و کریل توٚرکمنچه الیپبییده کؤپ یرده بیر گٚؤرنیشده بریلیأر. میٛثال “آتلاری: اولاغ لاری” و “آتلاری /آدلاری/: اسم لری” /atlary – атлары/ سؤزلری (بیری اوزئن چکیم و بیری غئسغا چکیم) دییلن قادانی عاراپ – پارس کلاسیک الیپبی نده “آد؛ اسم”، “آت؛ اولاغ” گؤرنوٚشده بریلسه، شوندا سؤز منگزشلیکلری آیرئلیار. اولارئنگ هرسینی آیری شکیلده بریلملی. شیٛیله بولسا توٚرکمن کلاسیک یازوئنا قادالاشیار.
… “لاتیٛن – توٚرکمنچه” یا – دا “کریل توٚرکمنچه – ده” یازیٛلیان اوزیٛن قوشما سؤزلر عاراپ – پارس الیپبیینده بریلنده، اونونگ اؤز حأصیتینه گؤرأ، سؤزلر ایکی یا – دا اوٚچ قسیٛما بؤلوٚنیپ یازیٛلمالی دیٛر. سبأبی عاراپ – پارس الیپبیینده قادالاشدیٛریٛلان حأصیتی شئیله دوٚزگوٚنی اؤزوٚنده اساسلاندیٛریٛپ دیٛر. شو اصول دا دوٚیپ سؤزلری بیلن سونگوندان گلیأن قوشما سؤزلری آیری – آیری یازیٛلسا بو الیپ بیینگ اؤزؤنیندأکی اصولی بیلن قادالاشیار.
میٛثال: “رایونلاری” یرینه “رایون لاری”، “غاتناشیٛقلاریٛندا” یرینه “غاتناشیٛق لاریٛندا”، “بأحثدشلیگینی”، “بأحثدش لیگینی” یا – دا “بأحث دشلیگینی”، “گوٚیچلندیردی” سؤزی “گوٚیچ لندیردی”، “آچگؤزلیک” یرینه “آچ گؤزلیک “، “توپولدیٛلار” یرینه ” توپولدی لار”،… میٛثال کأن…
ایران توٚرکمن لری نینگ اوقیٛجی لاری نیٛنگ اؤنگدن تانیٛش سؤزلری بولان “بهبود” … یالی سؤزلرینگ هم دوٚیبینی ساقلاماق و هم شیوأنگی سینگدیرمک اوٚچین هم – ده دیل آیلانشیٛقلاریٛنگ “ت” حارپی “د” حارپیٛنا اؤوریلیشی یالی سؤزی بریلجک بولسا، اوندا دوٚیپ سؤزدأکی کأبیر حارپلاری ادیل لاتین یا کریل شیوه ده بریلشی یالی دأل – ده، اونونگ دوٚیپ سؤزینده بریلشی حارپی برملی. میٛثال اوٚچین، “بهبودلاری” سؤزی؛ لاتین یا کریلچه ده “بأخبیتلری /bähbitleri/” گؤرنوٚشده یازئلیار، اگر شو سؤزی؛ “بأهبیدلری” شکیلده بریلسه، شوندا ایران توٚرکمن اوقئجی لارئنگ گؤزینه اؤورنشیکلی و شول بادا دوٚشینرلر. اگر سؤزلر شئیله بریلن حالاتیٛندا، اوندا متن اؤز کلاسیک عاراپ – پارس الیپبیی اصولیٛنا یاقیٛن لاشیار. متنینگ شکلی هم بوٚته وی باقیٛشدا اؤز اصولیٛنا ایه بولیار.
کأبیر دوٚیپ سؤزلرینگ سونگوندان گلیأن قوشولمالار میٛثال اوٚچین؛ “…نیٛنگ”، “نیٛنگی”، “…دیٛغیٛنی”، “…لیٛغی”، “…دیٛغی” اؤزباشداق بریلملی. “یوموتلاریٛنیٛنگ” گؤرنوٚشدأکی سؤزلری الفبا یازووئندا “یوموت لاری نیٛنگ” گؤرنوٚشینده بریلملی. ” قونگشولیٛقدا” سؤزی “قونگشی لیٛقدا” بریلملی. …
یوموت شیوه سینده اینجه چکیم بیلن باشلانان سؤزلرینده، ایکینجی بوغوندان بیلأک “اوٚ”، اؤ” سسلری “ایـ” و “ایٛـ” سسلره اؤوریلیأر. … “کؤپچوٚلیکلیین /köpçülikleýin/” سؤزی “کؤپ چیلیک لئین” گؤرنوٚشده بریلسه ماقصادا لاییٛق بولار.
“دؤووٚرده” یا – دا “دؤویرده”، ” دویدیٛریٛپ” یا – دا ” دویدوریٛپ” ایکیسی هم دوغری. بیرینجیسی “تکه” ایکینجی سی “یوموت” شیوه سینده بریلیأر. شو دوٚرلی سؤزلری ایکی شیوه ده – ده برمک بولیار.
زئیرنیپ /زه یره نیپ/ گؤرنیشده.، وصیّت /وصئیت/ گؤرنوٚشده، “خوسورلارئنا /خسورلارئنا/”، “قاپیٛیا /قافیه/”، “إیئمسیره یأن /أیم – سیره مک، إیه مسیره مه ک/”، …
یا – دا، سیشنمه؛ /”سه شنبه” سؤزی کعفـ. یازودا ادیل کریل-لاتین دا بریلشی یالی “سیشممه” دأل – ده، “سی شنمه /سیشنمه/” شکیل لرینده بریلسه لوگیکال بولار./ هفته لر حاقدا: شممه یرینه “شنمه”، یگشنمه، دوشنمه، سی شنمه، چارشنمه، پنجشنمه، جومغا …
شئیله هم؛ دیه ن /дйен/ – دیئن، دیه م /дйем/ – دیئم، به ییک /бейик/ – بئییک => “بئیک” (بو بلگی حأضیرکی آذربایجان شیوسینده “اِ، إ، یا ه” سسی بریأر.) بو بلگی حأضیرکی توٚرکمن یازوئندا یوغئن چکیملی “ائـ،ы ” سسینی آنگلادیار. بو بیری – بیرینه منگزش بلگی لر حأضیرکی توٚرکمن کلاسیک الیپبیینده غاریٛشیٛق قادا عمله گتیرمئسیزلیگی، و شول نوقصانی رفع اتمئک اوٚچین اونی آیراتیٛن قادا گیریزملی. اول شئیله قادالاشیار: “هر بیر توٚرکمن اینچه چکیملی سؤزلرده شو سس بلگیسی “ه، ـه، ــهـ،” بریلملی بولسا اول “ائـ، ــئـ،” بلگی ده بریلملی.” بو مسئله گؤزاؤنگوٚنه توتولسا، اول تاپغیٛرلاییٛن دورنوقلاشیٛپ گیدر.
ایکینجی بیر چؤزگوٚدی توٚرکمنچه عفـ. الیپبیینده اؤنگکی بریلیأن “ائ، ائـ، ы” بلگیسی، ایٛ، ایٛـ، ـیٛـ، ы” گؤرنوٚشده (شکلینده) بریلسه. شوندا متن ده، آییٛل – ساییٛلیٛق دؤرأر. …
شئیله هم لاتیٛن دا و کریل ده قوشولوپ یازیٛلیان سؤزلر کلاسیک عفـ. الیپ بیی اصولیٛندا اولاری بؤلوٚنیأر. شول حالاتدا قوشما سؤزلرینگ آراسییٛنی آچیٛپ یازیٛلسا، خاص آماتلی بولار.: میٛثال اوٚچین آشاقداقی سؤزلر یالی:
“آنیٛقلاشدیٛریٛلماندیٛغیٛندان؛ /آنیٛق⁀لاش⁀دیٛریٛلمان⁀دیٛغیٛندان، آنیٛقلاش دیٛرلمان دیٛغیٛندان، آنیٛقلاش دیٛریٛلماندیٛغیٛندان، آنیٛقلاشدیٛریٛلمان دیٛغیٛندان، /anyrlaşdyrylmandygyndan, аныклашдырылмандыгындан/” و تاصدیٛقلاندیٛغیٛنیٛنگ؛ تاصدیٛق⁀لان⁀دیٛغی⁀نیٛنگ /”تاصدیٛقلان دیٛغی نیٛنگ”، “تاصدیٛق لاندیٛغی نیٛنگ”، “تاصدیٛقلان دیٛغیٛنیٛنگ”/، هایسی گؤرنوٚشی آمادلی بولسا، 2 یا 3 بوغون سایلانمالی، /tassyklandygynyň, тассыкландыгыныӊ/؛
میٛثال: “خیٛذمات⁀داش⁀لیٛغی، /خیٛذماتداش لیٛغی، خیٛذمات داشلیٛغی/” شونونگ یالی سؤزلرینگ ایکی شکیلیده دوغری. …
قائده پیشنهادی: راه حل پیشنهادی که از جانب تلاشگران در توٚرکمنصحرا در رابطه با روش نوشتاری که در سایت “سؤزلوٚک” تنظیم کرده اند، شکل زیر را برای صدای بم “ئ، ائـ ы,y” ارائه داده اند. موضوع مهمی که در این پبشنهاد ارائه داده شده است، تمایز شکل “ائـ، ئ y, ы” مثل “قئسغا” یا “ائسسی” که به شکل های ی+ ٛ = یٛ، ایٛـ، ـیٛـ… مثال: “ایٛقبال”، “ایٛسسی”، “قیٛلیٛچ”، “قیٛسغا” داده شده است. که از شکل نوشتاری واریانت آذربایجانی “ئ، هِ، اِ، e” متفاوت است. اما موردی که به این پیشنهاد وارد است بر اساس قایده ای که در این شکل از نوشتاری داده می شود، حرف “ئ” یا “یٛ” علائم دار در آخر کلمه بدون علامت “یٛ” یا “ئ” داده می شود. مثل “ایٛسسی” یا “آیی” که نیازی به نشان دادن علائم نهایی آن نیست.
امیدواریم این طرز نوشتاری مورد قبول طرفداران یکسان سازی حروف توٚرکمنی، توٚرکی، آذربایجانی، قشقایی، …قرار بگیرد.
hhhh